معاون پرستاری وزارت بهداشت:خ کمبود نیرو بزرگترین تهدید اخلاق حرفهای در نظام سلامت
معاون پرستاری وزارت بهداشت با بیان اینکه فشار کاری و کمبود نیروی انسانی مهمترین چالش اخلاقی در نظام سلامت است گفت: خستگی مزمن، شیفتهای طولانی و بار کاری سنگین کیفیت مراقبت از بیماران را تهدید میکند و این مسئله باید در اولویت تصمیمگیران قرار گیرد.
به گزارش دید روز، عباس عبادی معاون پرستاری وزارت بهداشت، در آیین افتتاحیه دوازدهمین کنگره سالانه اخلاق پزشکی و نهمین کنگره اخلاق پرستاری در دانشگاه علوم پزشکی همدان، اخلاق را «روح زنده نظام سلامت» توصیف کرد و گفت: اخلاق نه یک عنوان تشریفاتی، بلکه پایه اعتماد عمومی، کیفیت درمان و کارآمدی ساختار سلامت است.
وی با قدردانی از دانشگاه علوم پزشکی همدان برای میزبانی این همایش، به رشد سهدههای اخلاق حرفهای در کشور اشاره کرد و افزود: ایجاد ساختارهایی مانند کمیتههای اخلاق و افزایش قابل توجه تولیدات علمی در این حوزه، نشاندهنده رشد جدی نظام سلامت در فهم و ترویج ارزشهای اخلاقی است. عبادی همچنین الزام دریافت کد اخلاق برای پژوهشهای زیستپزشکی را یکی از گامهای مؤثر در صیانت از حقوق مردم دانست.
فاصله میان آموزش اخلاق و رفتار حرفهای
معاون پرستاری وزارت بهداشت با اشاره به فاصله میان آموزش و عمل گفت: مردم باید اخلاق را در رفتار روزمره پزشک، پرستار، مدیر و همه ارائهدهندگان خدمات سلامت ببینند؛ اخلاق زمانی اعتبار دارد که در عمل جاری شود.
وی تدوین دستورالعملهای مشترک میان متخصصان اخلاق، پزشکان، پرستاران، حقوقدانان وصاحبنظران دینی را ضروری دانست و افزود: اصولی همچون حفظ حریم خصوصی، رضایت آگاهانه، تکریم بیمار و اهدای عضو باید به بخشی از فرهنگ سازمانی مراکز درمانی تبدیل شود.
عبادی همراهی دو کنگره اخلاق پزشکی و اخلاق پرستاری را گامی در جهت تقویت زبان مشترک حرفههای حوزه سلامت دانست و گفت: تولید دانش وظیفه پژوهشگران است، اما اجرای آن به سیاستگذاران برمیگردد و بدون عمل، مباحث اخلاقی تنها در حد شعار باقی میماند.
معاون وزیر بهداشت، نخستین چالش اخلاقی نظام سلامت را کمبود نیرو عنوان کرد و توضیح داد: شیفتهای طولانی، اضافهکارهای اجباری و خستگی مزمن، علاوه بر ایجاد فرسودگی شغلی، خطر بروز خطاهای حرفهای را بالا میبرد و مانع ارائه خدمت باکیفیت میشود؛ خدماتی که از حقوق اساسی مردم است.
عبادی تعارض میان نیاز بیمار و محدودیتهای نظام سلامت را دومین چالش دانست و افزود: گاهی تشخیص بالینی تیم درمان با ترجیحات بیمار یا خانواده او متفاوت است و این اختلاف در فرهنگ ایرانی و دینی، ابعاد اخلاقی پیچیدهای به خود میگیرد.
وی ارتباطات چالشبرانگیز با بیمار و خانواده، پنهانکاری، یا کمبود اطلاعاترسانی را نیز از مسائل رایج اخلاقی دانست و گفت: دخالتهای بیمورد خانواده در روند درمان نیز میتواند مشکلات جدی ایجاد کند.
کمبود فضای فیزیکی
به گفته عبادی، کمبود فضای فیزیکی، شلوغی بخشها و حضور تعداد زیاد دانشجویان در محیط درمان، کیفیت مراقبت و رعایت حریم خصوصی بیماران را تحتتأثیر قرار میدهد.
وی هشدار داد که انتشار ناخواسته اطلاعات بیماران در محیطهای درمانی یا فضای مجازی یکی از خطرات جدی نظام سلامت است؛ خطری که با گسترش فناوریهای نوین و حتی هوش مصنوعی ممکن است تشدید شود.
عبادی مسائلی مانند احیای قلبی–ریوی و مراقبتهای پایان عمر را از دشوارترین موضوعات اخلاقی دانست و یادآور شد که بسیاری از این مسائل همچنان پاسخهای قطعی و اجماعی ندارند. او همچنین تجربه تاریخی پیوند اعضا در ایران را نمونهای از تعامل موفق میان متخصصان سلامت، فقها و قانونگذاران دانست.
معاون وزیر بهداشت با اشاره به افزایش خشونت علیه کادر درمان گفت: وقتی پزشک و پرستار امنیت نداشته باشند، تعارضی میان وظیفه حرفهای و مراقبت از جان خود ایجاد میشود.
وی نابرابری در نظام پرداخت، فشارهای سازمانی و تعارض نقشها را از عوامل مهم ایجاد مقاومت حرفهای و آسیب به حقوق بیمار دانست. عبادی همچنین تأکید کرد که آموزش اخلاق باید مستمر باشد و نقش استادان الگو در انتقال رفتار اخلاقی برجستهتر شود.
معاون پرستاری وزارت بهداشت در پایان با اشاره به چالشهای جدید ناشی از فناوریهای نو و پرونده الکترونیک سلامت گفت: در سه روز برگزاری این کنگره، باید ایدهها و تجربههای اساتید را به راهکارهای عملی تبدیل کنیم؛ تا بیماری که به مراکز درمان مراجعه میکندجز درد بیماری، درد دیگری را تحمل نکند.
