معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان همدان: مصرف منطقی دارو ضرورت ارتقای سواد سلامت جامعه
معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان همدان گفت:مصرف منطقی دارو بهعنوان یکی از ارکان اصلی حفظ سلامت عمومی، نیازمند ارتقای سواد سلامت جامعه و پرهیز از خوددرمانی و استفاده از منابع غیرعلمی است؛ موضوعی که بیتوجهی به آن میتواند زمینهساز بروز عوارض دارویی، مقاومت آنتیبیوتیکی و تهدید جدی سلامت فردی و اجتماعی شود.
به گزارش دید روز، دکتر عفت السادات میر معینی، معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان همدان در نشست خبری با اصحاب رسانه ،با اشاره به اهمیت مصرف صحیح، منطقی و علمی دارو در نظام سلامت،اظهار کرد: یکی از چالشهای جدی امروز مصرف غیرمنطقی دارو شامل مصرف بیشازحد یا کمتر از مقدار تجویزشده و اتکا به منابع غیرعلمی و غیرقابلاعتماد است که میتواند آسیبهای جدی به سلامت جامعه وارد کند.
میر معینی با اشاره به اینکه مصرف غیرمنطقی آنتیبیوتیکها از جمله مسائل مهم و روز دنیا است که کشور ما نیز با آن مواجه است افزود: این موضوع علاوه بر ایجاد مشکلات مستقیم برای سلامت افراد منجر به بروز پدیده «مقاومت آنتیبیوتیکی» میشود، پدیدهای که میتواند اثربخشی درمانها را کاهش داده و تلاشهای صورتگرفته در حوزه تولید دارو را با چالشهای جدی مواجه کند، در صورت مصرف نادرست داروها، میکروارگانیسمها نسبت به داروها مقاوم شده و مدیریت درمان بیماریها بهویژه با ظهور بیماریهای نوپدید، با دشواریهای بیشتری روبهرو خواهد شد.
وی با بیان اینکه در این میان نقش رسانهها در اطلاعرسانی صحیح و آگاهسازی جامعه بسیار حائز اهمیت است گفت: رسانهها میتوانند بهعنوان حلقه واسط میان نظام سلامت و مردم، اطلاعات علمی و معتبر را بدون تحریف و از مسیرهای صحیح در اختیار جامعه قرار دهند و در تحقق هدف ارتقای سطح سواد سلامت عمومی نقش محوری ایفا کنند،بر همین اساس معاونت غذا و دارو ارتباط مستمر و گسترده با اصحاب رسانه را یک ضرورت میداند.
معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان همدان افزود: آمادگی کامل برای پاسخگویی به سؤالات رسانهها در حوزه تجهیزات پزشکی، دارو، مکملها و شیر خشک وجود دارد و مدیران و کارشناسان این حوزهها در خدمت مردم و رسانهها هستند.
داروهای گیاهی عطاریها و چالش فضای مجازی
وی در خصوص محصولات سنتی و گیاهی تأکید کرد: عطاریها واحدهای دارای مجوز هستند اما مجوز آنها محدود است، این واحدها صرفاً مجاز به عرضه گیاهان دارویی بهصورت خام و غیرفرآوریشده برای مصارف عمومی غیرپزشکی هستند و به هیچ عنوان مجاز به فروش داروی گیاهی، تجویز درمان برای بیماریها یا تعیین دوز مصرف نیستند.
میر معینی با اینکه تفاوت مهمی میان «گیاه دارویی» و «داروی گیاهی» وجود دارد گفت: استفاده از گیاهان دارویی بهعنوان درمان بیماریها، بدون تجویز متخصص، مورد تأیید وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی نیست، متأسفانه در فضای مجازی و حتی در برخی موارد در سطح شهر شاهد تجویز انواع ترکیبات گیاهی برای بیماریهایی مانند مشکلات کبدی، کلیوی و دفع سنگ هستیم که این اقدامات میتواند خطرات جدی برای سلامت مردم به همراه داشته باشد.
وی گفت: رصد فضای مجازی یکی از وظایف معاونت غذا و دارو است، اما به دلیل گستردگی تبلیغات غیرمجاز، کنترل کامل این فضا دشوار است. موارد تخلف شناساییشده به مراجع قانونی گزارش میشود و در برخی موارد منجر به مسدودسازی صفحات متخلف در پلتفرمهای مختلف شده است. با این حال، تأکید میشود که استفاده خودسرانه از محصولات گیاهی برای درمان بیماریها به هیچ عنوان مورد تأیید نیست.
میر معینی با اشاره به اینکه در حوزه داروهای خاص، وزارت بهداشت تمام تلاش خود را برای تأمین داروهای بیماران، بهویژه بیماران خاص، بهکار گرفته است افزود: در برخی مواردبهدلیل محدودیتها، داروهای خاص فقط در داروخانههای مشخصی عرضه شدهاند که اطلاعرسانی لازم به بیماران انجام شده است، همچنین سامانه ۱۹۰ بهمدت ۱۲ ساعت در روز آماده پاسخگویی به سؤالات مردم درباره کمبود دارو موجودی داروها و محل عرضه آنهاست.
توزیع شیر خشک و اولویت تغذیه با شیر مادر
معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی استان همدانبا بیان اینکه در حوزه شیر خشک سیاست اصلی معاونت غذا و دارو، توزیع عادلانه و دسترسی منصفانه خانوادهها به شیر خشک است اظهار کرد: خوشبختانه تاکنون کمبود قابل توجهی در این حوزه وجود نداشته است و ممکن است در مقاطع زمانی خاص، برخی برندها بهدلیل تغییر در تولید کارخانهها دچار کمبود مقطعی شوند، اما با توجه به تنوع برندها و فرمولهای قابل جایگزین، جای نگرانی برای خانوادهها وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه توزیع شیر خشک بر اساس جمعیت شهرستانها و جمعیت کودکان زیر دو سال، بهصورت یکنواخت از طریق داروخانهها انجام میشودافزود: در عین حال بار دیگر تأکید میشود که اولویت اصلی تغذیه نوزادان، شیر مادر است و برنامههای وزارت بهداشت نیز بر همین اساس طراحی شدهاند،با این حال برای نوزادانی که نیاز به دریافت شیر خشک دارند، نظارت کامل بر زنجیره تأمین و توزیع در حال انجام است تا اختلالی در دسترسی ایجاد نشود.
معاونت غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی همدان تأکید کرد: نظارت و برخورد قانونی ضروری است، اما مهمتر از آن افزایش آگاهی مردم و ارتقای سواد سلامت جامعه است،اگر شهروندان اطلاعات کافی و صحیح داشته باشند، بهتر میتوانند میان اطلاعات علمی و تبلیغات گمراهکننده فضای مجازی تمایز قائل شوند.
وی در پایان گفت: در همین راستا، از ابتدای سال ۱۴۰۴ برنامههایی برای آموزش متصدیان صنف عطاریها اطلاعرسانی قوانین و مقررات، برگزاری دورههای آموزشی و تولید محتوای اطلاعرسانی مانند پوستر و بروشور در دستور کار قرار گرفته است. این اقدامات با همکاری رسانهها میتواند نقش مؤثری در حفاظت از سلامت عمومی داشته باشد.
